اطلاعات روی لیبل مواد شیمیایی
تجربه نشان داده است که به منظور کار با مواد شیمیایی به خصوص در محیط هایی چون آزمایشگاه، آشنایی با اطلاعات مندرج در برچسب مواد شیمیایی می تواند تا حد زیادی خطرات استفاده از این مواد را تقلیل دهد.
این برچسب در واقع همان برچسبی است که تولیدکننده روی بدنه ظرف قرار می دهد و جزء الزامات تولید مواد شیمیایی است.
برچسب مواد شیمیایی چیست؟
برچسب مواد شیمیایی، نام و علائمی است که بر روی بسته‌بندی مواد شیمیایی قرار می‌گیرد و اطلاعات مهمی درباره خطرات، استفاده صحیح، نگهداری و دفع آن‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند.
این برچسب‌ها شامل نام ماده شیمیایی، فرمول شیمیایی، خطرات، نشانگر‌ها، دستورالعمل‌های اضطراری و سایر اطلاعات لازم درباره استفاده از ماده هستند.
افراد مشغول در آزمایشگاه به سبب کار با انواع مواد شیمیایی در معرض خطرات زیادی هستند.
یکی از کارآمدترین روش ها برای آگاهی افرادی که با مواد شیمیایی آزمایشگاهی کار می کنند، استفاده از برچسب مواد شیمیایی (Chemical Label) است.
تولیدکنندگان مواد شیمیایی ملزم به استفاده از برچسب روی همه این مواد هستند؛
اما برچسب گذاری مواد شیمیایی تنها به تولیدکننده مواد شیمیایی محدود نمی شود؛
بلکه استفاده کنندگان مواد شیمیایی خطرناک (Hazardous Chemicals) در زمان انتقال این مواد، دفع ضایعات و دفع ظروف آن ها باید از برچسب استفاده کرده و بر اساس استانداردها عمل کنند.
در سال 1982 اداره ایمنی و بهداشت ایالات متحده (OSHA: Occupational Safety and Health Administration) قوانین استانداردی در خصوص مواجهه با مواد شیمیایی مختلف تدوین کرد که عبارت اند از:
- نگارش برنامه مدون ایمنی مواجهه با خطر (Danger)
- برگه اطلاعات ایمنی مواد (Safety Data Sheet)
- برچسب گذاری مواد شیمیایی (Labeling)
- آموزش (Training)
فهرست یا لیستی از مواد شیمیایی خطرناک در محیط کاری افراد (Materials Inventory and Hazards Assessment)
در استاندارد OSHA برچسب یک منبع سریع و فشرده برای کسب اطلاعات در خصوص آن ماده شیمیایی است.
عناصر اصلی برچسب مواد شیمیایی
ظروف حاوی مواد شیمیایی توسط تولیدکننده باید لیبل گذاری شده باشند.
این لیبل دارای 6 عنصر اصلی زیر است:
- نام محصول
- نام سازنده محصول و اطلاعات تماس
- استفاده از واژه خطر تحت عناوین Warning و یا Danger
- ارائه توضیحاتی در خصوص خطر؛ برای مثال آتش زا یا خورنده بودن
- استفاده از علائم خطر روی برچسب
- استفاده از توضیحات ضروری چون بستن محکم در ظروف
برچسب مواد شیمیایی روی ظروف ثانویه
آزمایشگاه ها اغلب مواد شیمیایی را در حجم زیاد خریداری می کنند؛
اما برای استفاده آن ها را به ظروف دیگری انتقال می دهند و نگهداری می کنند.
این ظروف اصطلاحاً ثانویه نظیر لوله آزمایش، ارلن، بطری و… نیز باید دارای برچسب مواد شیمیایی باشند.
ظروف ثانویه برچسب مواد شیمیایی نیز باید دارای ویژگی های ذیل باشند:
- نام ماده شیمیایی
- استفاده از واژه خطر به صورت Danger یا Warning
- توضیحات خطر نظیر سمی یا آتش زا بودن، خورندگی مواد و…
- استفاده از نمادهای خطر
- درج ترکیب ماده شیمیایی، درصد غلظت، تاریخ دریافت ماده شیمیایی، تاریخ باز شدن در اصلی و…
